
سند تعامل و مطالبات سازمانهای مردم نهاد با شهرداری و مدیران شهری تهران


بر اساس سند چشم انداز بیست ساله و سیاست های کلی نظام کشور جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، مردم سالاري ديني، عدالت اجتماعي، پيوستگي مردم و حكومت، مردمی صالح، فرهيخته، سالم و تربيت شده در مكتب اسلام و انقلاب، فعال، مسئوليت پذير، ايثارگر، رضايتمند، برخوردار از وجدان كاري، روحیه ی تعاون و سازگاري اجتماعي، متعهد به انقلاب و نظام اسلامي و شكوفايي ايران و مفتخر به ايراني بودن دارد؛ همچنین نقش آفرینان دستیابی به اهداف این ماموریت، جامعه، سياستگزاران و بدنه كارشناسي در سازمان هاي دولتي و غيردولتي بیان شده است.
سازمان های مردم نهاد، سازمان های داوطلبانه، غیردولتی، غیرسیاسی و غیرانتفاعی هستند که به عنوان نهادهای مدنی و تبلور مشارکت و اعتماد اجتماعی، واسط بین دولت و مردم بوده و مشارکت اجتماعی مردم را در رشد و توسعه جامعه موجب می شوند. در ایران نیز در دو دهه اخیر سازمان های مردم نهاد (سمن) بسیاری در حوزه های مختلف، فعالیت های اجتماعی گسترده و متنوعی را انجام دادند. ضرورت ایجاد و تقویت سازمان های مردم نهاد را می توان در تحقق اهدافی چون کوچک سازی دولت، توانمندسازی مردم، شناسایی آسیب های اجتماعی، بومی سازی و بهینه سازی فرآیند برنامه ریزی و عملیاتی سازی برنامه ها و مقابله با آسیب ها، افزایش سرمایه اجتماعی و ... دانست.
با قرار گرفتن کشور در دوران گذار "درگیر شدن گروه های مختلف به آسیب های اجتماعی"، "عوامل دگرگون شده ی مکانی، زمانی و اجتماعی"، "تراکم جمعیت با ویژگی های اجتماعی اقتصادی و تنوع فرهنگی"، "بیکاری"، "تفاوت در گذران اوقات فراغت جوانان و نوجوانان"، "سطح سواد پایین والدین"، "نبود کنترل کافی قانونی و ساختار محله های مسکونی و مهاجرت"، و... به کارگیری "یک الگوی واحد برای رویارویی با آسیب های اجتماعی" غیرممکن و بلکه بی فایده می سازد.
در چنین وضعیت اجتماعی ویژه، حرکت در جهت تحقق چنان جامعه ای، صرفاً ارائه خدمات از سوی دولت و نهادهای غیر مردمی نمی تواند کافی باشد و لازم است شرایطی مهیا شود تا افراد در "قامت گروه های اجتماعی و سازمان های مردم نهاد" –به عنوان ذینفع و عامل ارتقای رفاه اجتماعی و "کنشگرجمعی"- بدل شوند، مسئولیت پذیر شوند و در یک هماهنگی جمعی، فعالانه در جهت بهبود و ارتقای شرایط زندگی اجتماعیشان مشارکت و همکاری کنند.
سند تعامل و مطالبات سازمان های مردم نهاد با شهرداری و مدیران شهری تهران
جناب آقای محمدعلی نجفی
شهردار محترم تهران بزرگ
با سلام و احترام فراوان
ما سازمان های مردم نهاد فعال استان تهران با انجام نشست های متعدد و بهره گیری از نظرات متخصصین صاحب نام و متفکرین حوزه های اجتماعی، موضوعات و درخواست های خود را تحت عنوان "تعامل و مطالبات سازمان های مردم نهاد با شهرداری و مدیران شهری تهران" تهیه کرده و خواستار تعاملات سازنده با مدیران اجرایی کلان شهر تهران در قالب موضوعات ذیل هستیم.
امور مشارکتی و مدیریتی
- رسمیت بخشی به نقش مشارکت عمومی و بکارگیری ظرفیت سمنها در دایره تصمیم سازی و تصمیم گیری دانش محور و تخصص محور؛ عمل کردن در امور مدیریت اجتماعی
- توجه به نقش سمن ها در تدوین و اجرای برنامه های اجتماعی شهرداری به صورت مشارکتی و نه ابلاغی (عدم تثبیت دیدگاه پیمانکارانه به سمن ها)
- جلوگیری از انجام امور تخصصی توسط پیمانکاران حقیقی و حقوقی غیر متخصص
- استفاده از ظرفیت های شهرداری و تسهیلگری در جهت توسعه خدمات مراکز مردم نهاد با سایر نهادها
- استفاده از مشاوره های متخصصین و فعالان اجتماعی جهت انتصاب معاونین اجتماعی و رفاهی در شهرداری (در همه سطوح شهر/منطقه /محله )
- واگذاری امور تصدی گری و غیرحاکمیتی به سمن ها و پرهیز از نگاه پیمانکار به فعالین اجتماعی و جلوگیری از شکلگیری گروه پیمانکاران اجتماعی
- برگزاری نشست ماهیانه مسئولین عالی رتبه و مرتبط شهرداری مناطق با سمن های منطقه جهت توسعه همکاری و حل مسایل و مشکلات
امور تعاملی و نظارتی
- سلب نگاه امنیتی و سیاسی و ابزاری از فعالین عرصه اجتماعی
- رسمیت شناختن نقش نظارتی، مطالبه گرانه و ارزیابی جامعه مدنی و استفاده از پتانسیل سمنها در این حوزه
- تشکیل کمیته نظارت تخصصی بر فعالیت های اجتماعی شهرداری و سمن ها با عضویت نمایندگان تخصصی سمن
امور مالی
- شفافیت مالی درتخصیص، توزیع و حسابرسی بودجه های سازمان های مردم نهاد با مشارکت و نظارت موثر و مستقیم آنان.
- در اولویت قرارداشتن مطالبات مالی سمن ها و پیگیری آن توسط مراجع ذیصلاح (در عملکرد شهرداران مناطق، معوقات سمن ها با نمره منفی مدیریتی همراه گردد)
- الزام به عقد تفاهم نامه قبل از اجرای پروژه های اجتماعی جهت جلوگیری از بهره کشی و ایجاد سوء استفاده های مالی
امور اجرایی و مداخله ای
- اختصاص ظرفیت ویژه جهت استفاده مستمر از ظرفیت موجود تبلیغات محیطی و شهری برای ترویج و توسعه فعالیت های داوطلبانه مردمی (در اختیار سمن های منطقه)
- احیای پایگاه مردمی سراهای محله
- توجه به اولویت انجام برنامه ها به صورت محله ای ( اجتماع محور) / عدم صدور نسخه واحد برای همه محلات
- استفاده از ظرفیت های سراهای محله برای توسعه فعالیت های اجتماعی سمن ها (بدون اخذ هزینه) به منظور افزایش سرمایه های اجتماعی محلی
- راه اندازی خانه سمن ها در محلات و پهنه های مختلف و تلاش در راه اندازی شبکه سمن های شهری